حقوق بیماران و گیرندگان خدمات سلامت در کدهای اخلاقی کتابداری و اطلاع رسانی

آگاهی و اطلاع رسانی کافی به بیماران و سایر دریافت کنندگان خدمات سلامت از ملزومات اساسی حفظ حقوق آن ها در نظام سلامت می باشد. در این میان کتابداران و اطلاع رسانان پزشکی، خصوصاً در کتابخانه های بیمارستانی، می توانند نقش مهمی را در جهت حمایت از حقوق بیمار برعهده بگیرند. انجمن ها و گروه های حرفه ای بین المللی و ملی در برخی کشورها دستورالعمل هایی را در این حوزه تدوین و اجرا کرده اند؛ اما کمبودهای فراوانی در این زمینه در کشور ما وجود دارد. هدف از تدوین این مقاله، مرور کلی بر جایگاه حقوق بیمار و گیرندگان خدمات سلامت در کدهای اخلاقی کتابداری و اطلاع رسانی بین المللی و استانداردهای حرفه ای کتابخانه های بیمارستانی است. در این پژوهش، کدهای اخلاقی مرتبط با حقوق بیماران و گیرندگان خدمات سلامت در منشورهای اخلاقی کتابداری و اطلاع رسانی نهادهای بین المللی و استانداردهای حرفه ای کتابخانه های بیمارستانی مورد جست وجو و مطالعه قرار گرفته است. سپس ضمن واکاوی این کدها، پیشنهادهای راهبردی مبتنی بر فرهنگ بومی ارائه شده است یافته های این مقاله بیانگر این مطلب است که اطلاع رسانی به بیمار، اصلی مهم و مورد توجه در حقوق بیمار است که در کدهای اخلاقی کتابداری و اطلاع رسانی و نیز استانداردهای کتابخانه های بیمارستانی به آن توجه شده است. ارائه ی خدمات اطلاع رسانی دانش مدار و تعاملی که بر بهبود عملکرد و یافتن راه حل بالینی استوار است (نه صرف آموزش کلی بدون توجه به تأثیر آن بر عمل)، کتابداری بالینی را در عرصه ی حمایت از حقوق بیمار در برخی کشورها موفق ساخته است. با توجه به نقش کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی در فراهم آوری، سازماندهی و دسترس پذیر ساختن اطلاعات برای کاربران، کتابداران و اطلاع رسانان، باید با آگاهی از نیازهای ویژه­ی گیرندگان خدمات سلامت به عنوان کاربران خاص خود، امکان بهره گیری مؤثر از اطلاعات را برای آنان فرآهم آورند. لذا لزوم تدوین کدهای اخلاق حرفه ای با رویکرد مناسب به امر اطلاع رسانی بیماران و سایر دریافت کنندگان خدمات سلامت در کشور و تعریف جایگاه کتابداری بالینی در بیمارستان­ها و مراکز درمانی احساس می شود.